Decentralizacja władzy publicznej była jednym z fundamentalnych założeń, które legły u podstaw III Rzeczypospolitej. Założenie to ucieleśnione w 1990 roku w odrodzeniu gmin jako samodzielnych podmiotów prawa publicznego, znalazło swoje ustrojowe umocowanie w Konstytucji z 1997 roku, a następnie utworzeniu powiatów i województw w 1999 roku.

Zasada pomocniczości Główną ideą samorządu
W Polsce istnieje trójstopniowy podział terytorialny państwa i trzy szczeble samorządu: gminny, powiatowy i wojewódzki. Zadania samorządów wykonywane są zgodnie z zasadą pomocniczości. Oznacza to, że zadania, które mogą być realizowane przez samorządy, nie powinny być realizowane przez administrację rządową. Dzięki temu samorządy są jak najbliżej mieszkańców, wykonując swoje zadania ściśle według najpilniejszych potrzeb społeczeństwa.

Województwo Siła regionu
Województwo to jednostka samorządu terytorialnego pierwszego stopnia. Występuje w niej tzw. dualizm władzy, czyli współistnienie na jednym szczeblu administracji rządowej i samorządowej.
Samorząd województwa wykonuje te zadania, których z powodu wielkości nie są w stanie wykonać mniejsze jednostki samorządowe – gminy i powiaty. Głównym zadaniem samorządu województwa jest określenie strategii i prowadzenie polityki rozwoju regionu.

Główne zadania samorządu województwa:

• 4 podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki regionu
• zarządzanie wydatkowaniem funduszy unijnych
• prowadzenie placówek ochrony zdrowia, np. szpitali
• utrzymywanie dróg o znaczeniu regionalnym oraz regionalnego transportu publicznego
• rowadzenie regionalnych instytucji kultury, np. bibliotek wojewódzkich oraz regionalnych teatrów i muzeów
• prowadzenie szkół policealnych i ośrodków doskonalenia nauczycieli

Powiat w stronę lokalności
Powiat to jednostka samorządu terytorialnego drugiego stopnia – zaraz po województwie. To na ogół obszar obejmujący co najmniej 5 gmin oraz około 50 tysięcy mieszkańców.
Samorząd powiatowy wykonuje zadania o charakterze ponadgminnym, wspierając gminę w wykonywaniu tych zadań, których gmina z powodu swojej wielkości nie jest w stanie wykonać samodzielnie. W ten sposób gmina i powiat realizują łącznie całokształt zadań publicznych o charakterze lokalnym.

Główne zadania samorządu powiatowego:

• zapewnienie opieki dzieciom pozbawionym opieki rodzicielskiej
• prowadzenie szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych
• prowadzenie powiatowych urzędów pracy
• utrzymywanie dróg o charakterze powiatowym
• prowadzenie powiatowych placówek ochrony zdrowia
• zapobieganie epidemiom i chorobom zakaźnym
• nadzorowanie dobrego stanu technicznego budynków
• ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa

Gmina Najbliżej społeczności lokalnej
Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego trzeciego stopnia i ma największy wpływ na życie codzienne mieszkańców.

Samorząd gminny odpowiada za realizację podstawowych zadań o znaczeniu lokalnym.
Główne zadania samorządu gminnego:

• utrzymywanie terenów rekreacyjnych i zieleni gminnej
• remonty i budowa nowych instalacji energetycznych i wodno-kanalizacyjnych
• utrzymanie czystości i porządku
• zapewnienie bezpieczeństwa w sytuacjach kryzysowych
• prowadzenie szkół podstawowych, gimnazjalnych, przedszkoli i żłobków
• pobudzanie aktywności obywatelskiej i współpraca z organizacjami pozarządowymi
• promowanie zdrowego stylu życia i profilaktyka chorób
• pomoc osobom potrzebującym wsparcia
• utrzymywanie gminnych dróg, ulic, mostów, placów
• organizacja ruchu drogowego i lokalnego transportu zbiorowego
• budowa oraz utrzymanie mieszkań komunalnych
• prowadzenie bibliotek gminnych i lokalnych instytucji kultury, renowacje zabytków