Decentralizacja władzy publicznej była jednym z fundamentalnych założeń, które legły u podstaw III Rzeczypospolitej. Założenie to ucieleśnione w 1990 roku w odrodzeniu gmin jako samodzielnych podmiotów prawa publicznego, znalazło swoje ustrojowe umocowanie w Konstytucji z 1997 roku, a następnie utworzeniu powiatów i województw w 1999 roku. Zasada pomocniczości Główną ideą samorządu W Polsce istnieje trójstopniowy podział terytorialny państwa i trzy szczeble samorządu: gminny, powiatowy i wojewódzki. Zadania […]
Redakcja
2020-11-21
3 minuty czytania
Decentralizacja władzy publicznej była jednym z fundamentalnych założeń, które legły u podstaw III Rzeczypospolitej. Założenie to ucieleśnione w 1990 roku w odrodzeniu gmin jako samodzielnych podmiotów prawa publicznego, znalazło swoje ustrojowe umocowanie w Konstytucji z 1997 roku, a następnie utworzeniu powiatów i województw w 1999 roku.
Zasada pomocniczości Główną ideą samorządu W Polsce istnieje trójstopniowy podział terytorialny państwa i trzy szczeble samorządu: gminny, powiatowy i wojewódzki. Zadania samorządów wykonywane są zgodnie z zasadą pomocniczości. Oznacza to, że zadania, które mogą być realizowane przez samorządy, nie powinny być realizowane przez administrację rządową. Dzięki temu samorządy są jak najbliżej mieszkańców, wykonując swoje zadania ściśle według najpilniejszych potrzeb społeczeństwa.
Województwo Siła regionu Województwo to jednostka samorządu terytorialnego pierwszego stopnia. Występuje w niej tzw. dualizm władzy, czyli współistnienie na jednym szczeblu administracji rządowej i samorządowej. Samorząd województwa wykonuje te zadania, których z powodu wielkości nie są w stanie wykonać mniejsze jednostki samorządowe – gminy i powiaty. Głównym zadaniem samorządu województwa jest określenie strategii i prowadzenie polityki rozwoju regionu.
Główne zadania samorządu województwa:
4 podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki regionu
zarządzanie wydatkowaniem funduszy unijnych
prowadzenie placówek ochrony zdrowia, np. szpitali
utrzymywanie dróg o znaczeniu regionalnym oraz regionalnego transportu publicznego
rowadzenie regionalnych instytucji kultury, np. bibliotek wojewódzkich oraz regionalnych teatrów i muzeów
prowadzenie szkół policealnych i ośrodków doskonalenia nauczycieli
Powiat w stronę lokalności Powiat to jednostka samorządu terytorialnego drugiego stopnia – zaraz po województwie. To na ogół obszar obejmujący co najmniej 5 gmin oraz około 50 tysięcy mieszkańców. Samorząd powiatowy wykonuje zadania o charakterze ponadgminnym, wspierając gminę w wykonywaniu tych zadań, których gmina z powodu swojej wielkości nie jest w stanie wykonać samodzielnie. W ten sposób gmina i powiat realizują łącznie całokształt zadań publicznych o charakterze lokalnym.
prowadzenie szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych
prowadzenie powiatowych urzędów pracy
utrzymywanie dróg o charakterze powiatowym
prowadzenie powiatowych placówek ochrony zdrowia
zapobieganie epidemiom i chorobom zakaźnym
nadzorowanie dobrego stanu technicznego budynków
ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa
Gmina Najbliżej społeczności lokalnej Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego trzeciego stopnia i ma największy wpływ na życie codzienne mieszkańców.
Samorząd gminny odpowiada za realizację podstawowych zadań o znaczeniu lokalnym. Główne zadania samorządu gminnego:
utrzymywanie terenów rekreacyjnych i zieleni gminnej
remonty i budowa nowych instalacji energetycznych i wodno-kanalizacyjnych
utrzymanie czystości i porządku
zapewnienie bezpieczeństwa w sytuacjach kryzysowych
prowadzenie szkół podstawowych, gimnazjalnych, przedszkoli i żłobków
pobudzanie aktywności obywatelskiej i współpraca z organizacjami pozarządowymi
promowanie zdrowego stylu życia i profilaktyka chorób
pomoc osobom potrzebującym wsparcia
utrzymywanie gminnych dróg, ulic, mostów, placów
organizacja ruchu drogowego i lokalnego transportu zbiorowego
budowa oraz utrzymanie mieszkań komunalnych
prowadzenie bibliotek gminnych i lokalnych instytucji kultury, renowacje zabytków