Brak odpowiedniego wsparcia ze strony systemów IT, niedobór wykwalifikowanej kadry oraz zbyt wysokie koszty logistyki to główne hamulce rozwoju logistyki w Polsce i wyzwania, z jakimi mierzą się firmy działające w tym obszarze. Ich zdaniem przyszłością branży są automatyzacja i robotyzacja w magazynach, rozwiązania z obszaru Big Data Analytics i autonomiczne wózki AGV. To tylko niektóre wnioski płynące z opublikowanego dziś raportu „Logistyka w Polsce”, przygotowanego przez Manpower we współpracy z Łukasiewicz – Instytutem Logistyki i Magazynowania.

Obszar logistyki w Polsce ulega obecnie bardzo dynamicznym przekształceniom. Z jednej strony na jego rozwój pozytywnie wpływa intensywny wzrost e-commerce, z drugiej – musi on mierzyć się z wyzwaniami związanymi z dużą dozą niepewności na rynku, niedoborem talentów oraz postępującą rewolucją technologiczną, wymagającą od przedsiębiorstw błyskawicznego wdrażania innowacyjnych rozwiązań, które usprawniają̨ funkcjonowanie organizacji i pomagają̨ utrzymać jej konkurencyjność na rynku.

Człowiek vs nowoczesne technologie

W logistyce niezmiennie obserwujemy zmagania typu „człowiek vs technologia”. Z jednej strony widoczna jest rosnąca potrzeba firm w zakresie rozwoju nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających procesy logistyczne, z drugiej jednak strony niezmiennie słychać o niemalejącym zapotrzebowaniu na wykwalifikowanych pracowników w magazynie, spedycji oraz w innych obszarach.

Zgodnie z odpowiedziami specjalistów logistyki kluczowym hamulcem dla rozwoju branży staje się brak wykwalifikowanej kadry. Zwraca na to uwagę ponad 1/3 ankietowanych. Jednocześnie więcej niż połowa badanych jako najważniejszy obszar inwestycji w tym roku wskazuje pozyskanie nowych pracowników, mniejszą wagę̨ przywiązując do wdrażania nowoczesnych technologii. Człowiek pozostaje więc kluczowym zasobem organizacji, a automatyzacja nie wpłynie znacząco na poziom zatrudnienia w firmach. Prawie 2/3 firm wprowadziło lub zamierza wprowadzić dodatkowe szkolenia i rozwijać u swoich pracowników kompetencje. Blisko 40% godzi się na dalszy wzrost wynagrodzeń.
– Ważnym sygnałem jest to, że 54% firm chce w tym roku inwestować w nowych pracowników. Co ciekawe, dla polskich firm równie ważne są kompetencje miękkie, jak odporność na stres, umiejętność adaptacji, współpraca, jak i kompetencje twarde jak obsługa maszyn, uprawnienia, znajomość języków obcych – mówi Arkadiusz Kawa, dyrektor Łukasiewicz – Instytutem Logistyki i Magazynowania.

Branża logistyczna mocno odczuwa braki kadrowe na każdym poziomie kompetencji
fot. materiały prasowe

Kapitał ludzki priorytetem

Z raportu wynika, że ponad połowa przedsiębiorców z obszaru logistyki (54%) w najbliższym roku chce inwestować́ w pozyskiwanie nowych talentów. Wynik ten nie dziwi, ponieważ potrzeby w zakresie zatrudniania pracowników znacznie przewyższają̨ obecnie możliwości rynkowe. Branża logistyczna, dynamicznie rozwijająca się podczas pandemii i planująca dalszy wzrost, już dziś mocno odczuwa braki kadrowe na każdym poziomie kompetencji.
Poszukiwani są zarówno podstawowi pracownicy manualni, jak i specjaliści. W obliczu wdrażania nowych technologii, które firmy wskazują jako drugi z najważniejszych obszarów inwestycji (42%), przedsiębiorcy będą̨ potrzebować́ w swoich zespołach coraz większej liczby osób z rozwiniętymi kompetencjami cyfrowymi – dlatego też na rynku pracy można się spodziewać rosnącej konkurencji o kadry z takimi umiejętnościami.
Brak wykwalifikowanej kadry to jedno z kluczowych wyzwań w obszarze logistyki, z jakimi borykają̨ się̨ firmy. Przyczyną trudności w obsadzaniu miejsc pracy nowymi pracownikami są głównie zbyt wysokie oczekiwania finansowe kandydatów, o czym wspomina 61% firm, brak dostępnych kandydatów (58%) oraz brak wystarczającego doświadczenia zawodowego (44%). Według oceny pracodawców, jedna trzecia kandydatów nie posiada wymaganych kompetencji twardych, co piaty nie jest otwarty na zmianę pracy w pandemii.
– Wraz ze znaczącym wzrostem sektora e-commerce w Polsce oraz idącym z nim w parze rozwojem logistyki i magazynowania obserwujemy większe zapotrzebowanie pracodawców z tych branż na pracowników wysoko wykwalifikowanych. Poszukiwani są specjaliści o profilu technicznym i inżynieryjnym, z doświadczeniem we wprowadzaniu optymalizacji oraz automatyzacji łańcucha dostaw. Rosnący popyt na powierzchnie magazynowe przekłada się na rywalizację o ekspertów z obszaru leasingu nieruchomości oraz property managementu. Pracodawcy z sektora logistyki nieustannie poszukują̨ również osób na stanowiskach spedycyjnych i liderskich – mówi Katarzyna Pączkowska, dyrektor Manpower.

Wyzwania w logistyce

Respondenci zapytani o innowacyjne koncepcje i rozwiązania, które w największym stopniu przyczynią się do rozwoju logistyki
w najbliższych latach, niemal jednogłośnie wskazali na automatyzację i robotyzację – potwierdza to aż 75% firm, natomiast 63% badanych chce inwestować w takie rozwiązania. Na kolejnym miejscu znajdują się rozwiązania z obszaru Big Data Analytics z wynikiem 35%, w które chce inwestować 24% respondentów. Podium zamykają autonomiczne wózki AGV (34%) a inwestycję w to rozwiązanie planuje 24% badanych. Technologiczna przyszłość logistyki to także autonomiczne pojazdy w dystrybucji, sztuczna inteligencja, czy sharing economy.

– Zdecydowana większość badanych wskazuje, że w największym stopniu do rozwoju logistyki przyczyni się automatyzacja i robotyzacja w magazynie. Takie odpowiedzi nie dziwią, szczególnie wobec wzrostu e-commerce, który wymusza konieczność podnoszenia wydajności procesów magazynowych dotyczących kompletowania i wysyłki dużej liczby relatywnie niewielkich zamówień. W tym wyzwaniu automatyka jest zdecydowanym sprzymierzeńcem – mówi Marta Cudziło, kierownik Centrum Logistyki Instytutu Łukasiewicz.

Wiele organizacji wspomina o trudnej współpracy z przewoźnikami
fot. materiały prasowe

Kluczowe problemy

Kluczowe problemy, z jakimi borykają się firmy w obszarze logistyki to brak odpowiedniego wsparcia działań logistycznych ze strony systemów IT (38%), brak wykwalifikowanej kadry (34%) oraz zbyt wysokie koszty logistyki (31%). Wiele organizacji wspomina również o trudnej współpracy z przewoźnikami (25%), nieefektywnej organizacji pracy magazynu (17%), nieterminowości dostaw (16%), czy też o problemach obsługą rozdrobnionych zamówień e-commerce (13%).

Jednocześnie, badania wskazują, że tylko 80 procent firm monitoruje na bieżąco efektywność działań logistycznych.

– Ten kto monitoruje procesy i podejmuje decyzje w oparciu o dane, jest skuteczniejszy, tańszy, szybszy. Aby mieć towar dla klientów na czas i nie „przepalać” pieniędzy na obsługę, musimy monitorować sytuację oraz reagować tam, gdzie są zakłócenia. Zwłaszcza w firmach, gdzie logistyka stanowi znaczny udział
w kosztach. Wśród firm widzimy problemy z szybkim wprowadzaniem zmian na podstawie monitorowanych procesów. Czyli wiemy, co się dzieje, nawet wiemy, co i jak chcemy zmienić, ale „rozbijamy” się o przyzwyczajenia, czy konflikty między działami. Przewidujemy, że najskuteczniejsze w obszarach logistyki będą te firmy, które szybko zrobią użytek z zaawansowanych algorytmów bazujących na sztucznej inteligencji. Te narzędzia w prosty sposób można wykorzystać zarówno w małej firmie, jak i w międzynarodowej korporacji – twierdzi Mikołaj Dramowicz, prezes Datapax i ekspert zarządzania procesami i przepływem informacji w firmach produkcyjnych i dystrybucyjnych.

TEKST: Wit Miller