Od dnia 13 października 2022 r. obowiązują nowe kwoty wolne od podatku i nowe skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn. Podwyższenie tych kwot jest możliwe na podstawie mechanizmu waloryzacyjnego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Wraz ze zmianą kwoty wolne od podatku zostały podwyższone. Jest to pierwsza zmiana tych kwot od 2003 roku.

W dniu 13 października 2022 r. weszły w życie regulacje rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek.

W związku z wyżej przywołanymi zmianami kwoty pieniędzy lub kwoty wartości innych rzeczy zwolnione od podatku od spadków i darowizn wynoszą obecnie: do 10.434,00 zł- od jednego darczyńcy oraz do 20.868,00 zł- od wielu darczyńców łącznie. Niepodlegające opodatkowaniu kwoty czystej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych niepodlegające opodatkowaniu wraz ze zmianami wynoszą: gdy nabywcą jest osob zaliczona do I grupy podatkowej- 10.434,00 zł, z II grupy podatkowej- 7.878,00 zł, z III grupy podatkowej- 5.308,00 zł.

Wysokość podatku od spadków i darowizn, a także kwota wolna od podatku ustalana jest w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do odpowiedniej grupy następuje w zależności od stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa obdarowanego wobec darczyńcy. Są trzy grupy podatkowe: I grupa- małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie; II grupa- zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych; III grupa- inni nabywcy.

Warto przypomnieć kiedy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Obowiązek podatkowy powstaje w przypadku dziedziczenia- z chwilą przyjęcia spadku; przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego- z chwilą wykonania zapisu lub polecenia; przy zachowku- z chwilą zaspokojenia roszczenia; przy nabyciu w drodze zapisu windykacyjnego- z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego; przy nabyciu w drodze darowizny- z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia lub spełnienia przyrzeczonego świadczenia; przy nabyciu z polecenia darczyńcy- z chwilą wykonania polecenia; przy zasiedzeniu- z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie; przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności- z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeśli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności; przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania- z chwilą ustanowienia tych praw.

Prócz powyższych trzech grup podatkowych jest jeszcze tak zwana grupa zerowa, do której należą członkowie najbliższej rodziny, czyli małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha. Przynależność do tej grupy oznacza, że można skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku od spadku i darowizn.

Podwyższone kwoty zwolnione z podatku i niepodlegające opodatkowaniu oraz ustalone rozporządzeniem skale podatkowe będą miały zastosowanie do przypadków, w których obowiązek podatkowy powstał od dnia 13 października 2022 r. Jest to pierwsza zmiana kwot od roku 2003, dlatego warto zapoznać się z nowymi kwotami i skalami podatkowymi.

radca prawny
Ryszard Stopa
Kancelaria Radcy Prawnego