Kilka tysięcy dzieci i ich rodziców – głównie z Ukrainy, w ciągu ponad 8 miesięcy skorzystało z różnych form aktywności i wsparcia dla osób z doświadczeniem uchodźczym, organizowanego w Gdyni we współpracy z UNICEF.

Ze środków UNICEF miasto finansuje łącznie 84 zadania, których celem jest przede wszystkim pomoc dzieciom – zarówno ukraińskim, jak i polskim – w odnalezieniu się w nowej, trudnej sytuacji. Zdaniem ekspertów, instytucjonalne, systemowe wsparcie jest uchodźcom niezbędne, a działania integrujące społeczność ukraińską ze społecznością lokalną, począwszy od jej najmłodszych członków, pomagają wzajemnemu zrozumieniu, zapobiegają potencjalnym konfliktom i budują poczucie wspólnotowości.

Nowe wyzwania społeczne

Po inwazji Rosji na Ukrainę do Polski przyjechało kilka milionów Ukraińców. Szacuje się, że obecnie w naszym kraju przebywa ich około miliona, z czego blisko 400 tys. to dzieci. W samej Gdyni i sąsiednich gminach zamieszkało kilka tysięcy ukraińskich rodzin, które potrzebowały i nadal potrzebują wsparcia. Choć z czasem zmienił się charakter tych potrzeb. Z perspektywy miasta, rodzi to szereg nowych wyzwań natury społecznej, które wcześniej nie występowały na taką skalę, w tym związanych z wzajemną akceptacją oraz z integracją.

– Zryw solidarnościowy i ogromne wsparcie okazane przez Polaków w początkowym okresie wojny, gdy napływ uchodźców był największy, miały ogromną wartość i moc sprawczą. Dzisiaj kluczowe jest jednak systemowe wsparcie, m.in. psychologiczne, oraz szereg różnorodnych działań, które pozwalają uchodźcom nie tylko przetrwać, ale też sprawnie funkcjonować i rozwijać się w naszym środowisku i systemie. Niezwykle istotne jest stymulowanie – już na poziomie najmłodszych – wzajemnego szacunku i zrozumienia, a temu służą doskonale między innymi wspólne dla Ukraińców i Polaków aktywności oraz zabawa. Codziennie, na przykładzie projektów realizowanych w Gdyni we współpracy z UNICEF, obserwujemy, jak dobrze to działa.  Pomaga budować wspólnotowość i daje pozytywne efekty w przeciwdziałaniu zjawiskom hejtu czy wręcz zachowaniom przemocowym – mówi Aneta Marczak, psycholog z Gdyńskiego Zespołu Wsparcia dla Oświaty.

– Mówi się, że jeśli chcesz iść szybko – idź sam, a jeśli chcesz zajść daleko – idź razem. Dzięki silnemu partnerstwu UNICEF i miasta Gdyni zaszliśmy już bardzo daleko, jeśli chodzi o pomoc dzieciom i ich opiekunom, którzy uciekli przed wojną z Ukrainy – powiedział Rashed Mustafa Sarwar, Krajowy Koordynator Biura UNICEF ds. Reagowania na Potrzeby Uchodźców w Polsce. – Osiągnęliśmy to poprzez działania, które promują naukę, zabawę czy opiekę, ale także włączenie do społeczności i poczucie wspólnoty.

Z pomocą psychologa, we wspólnym działaniu i zabawie

Dzieciom z Ukrainy trzeba mądrze pomóc w przezwyciężeniu wojennej traumy, wejściu w nowe środowisko rówieśnicze – i nie chodzi tu tylko o naukę języka polskiego czy poznanie polskich zwyczajów. Ważne jest wsparcie psychologiczne oraz możliwość wspólnej zabawy i wspólnego działania.

W Gdyni, dzięki wsparciu UNICEF, ukraińskie dzieci korzystają z pomocy ukraińskojęzycznych specjalistów przede wszystkim w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w placówkach wsparcia dziecka i rodziny SPOT oraz w Spilno Gdynia – centrum integracji gdyńskiej i ukraińskiej społeczności, które również powstało dzięki funduszom z UNICEF. Z kolei polskie dzieci, wspólnie z dziećmi z Ukrainy, biorą udział w międzykulturowych aktywnościach – warsztatach, zajęciach artystycznych, sportowych, językowych czy po prostu w zabawach – organizowanych ze środków UNICEF, np.: w Sieci Centrów Sąsiedzkich Przystań, Młodzieżowym Centrum Innowacji Społecznych i Designu „Wymiennikownia”, Bibliotece Gdynia, Gdyńskim Centrum Sportu, Muzeum Miasta Gdyni, Muzeum Emigracji czy w Młodzieżowym Domu Kultury.

– Do tej pory w ramach współpracy z UNICEF odbyło się prawie 100 różnych warsztatów, ponad 20 zajęć z arteterapii i ponad 100 spotkań z psychologami. Do tego wiele międzykulturowych aktywności w różnych częściach Gdyni. Ciekawych propozycji nie zabraknie również w miesiącach wakacyjnych. Dzieci zaprosimy m.in. na półkolonie sportowe, zajęcia językowo-integracyjne, warsztaty z Centrum Nauki Experyment – dodaje Bartosz Bartoszewicz, wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia.

Istotnym obszarem działań realizowanych w Gdyni ze środków UNICEF jest edukacja. Z zakończonym niedawno roku szkolnym było to 20 projektów, których realizacja przekracza wartość 13 mln zł. Przykładowo, kilka tysięcy dzieci wzięło udział w warsztatach tolerancji i równości „Wszyscy jesteśmy tacy sami – Wspólnie możemy więcej”. W sześciu szkołach odbyły się warsztaty filmowe realizowane przez Stowarzyszenie Edu Challenge – filmy tam stworzone promują integrację, otwartość i akceptację. Natomiast w akcji Szkoły Otwarte, zrealizowanej w 19 gdyńskich placówkach szkolnych, z zajęć skorzystało ponad 3 tysiące dzieci i dorosłych, w tym ponad tysiąc to osoby z doświadczeniem uchodźczym.

Wspólnie możemy więcej

Integralną częścią projektów wsparcia uchodźców realizowanych przez Gdynię i UNICEF jest kampania promocyjna prowadzona pod hasłem „Wspólnie możemy więcej”. Jej celem jest dotarcie do dzieci, młodzieży oraz rodziców z informacjami dotyczącymi konkretnych wydarzeń.

– Kampania, realizowana głównie w oparciu o media społecznościowe i prowadzona dwujęzycznie – po ukraińsku i po polsku. Ma na celu podniesienie efektywności naszych działań. Chcemy zaprosić jak największą liczbę dzieci i młodzieży do udziału w różnego rodzaju aktywnościach prowadzonych zarówno w Spilno Gdynia jak i Bibliotece Gdynia, Młodzieżowym Domu Kultury, Gdyńskim Centrum Sportu, Wymiennikowni i Przystaniach Sąsiedzkich. Zależy nam również na tym, by podpowiadać rodzicom, gdzie i jak ich dzieci mogą fajnie i wartościowo spędzać czas, rozwijając swoje pasje i talenty. Intensywna, prowadzona przez kilka miesięcy kampania pozwoliła nam dotrzeć z informacjami już do kilkunastu tysięcy osób – mówi Sylwia Szumielewicz-Tobiasz, kierownik Biura ds. Jakości Życia Urzędu Miasta Gdyni i koordynatorka współpracy z UNICEF w Gdyni.

Działania we współpracy z UNICEF

Gdynia jest jednym z 12 miast w Polsce, w których realizowany jest program szerokiego wsparcia najmłodszych dotkniętych skutkami wojny w Ukrainie, finansowany przez Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci UNICEF.

Działania dla dzieci i młodzieży realizowane w Gdyni we współpracy z UNICEF składają się na jeden z największych projektów społecznych prowadzonych w mieście w ostatnich latach, zarówno pod względem wartości, jak i liczby zaangażowanych jednostek miejskich i organizacji pozarządowych. Ze środków UNICEF do Gdyni trafią łącznie około 32 mln zł.

W ramach współpracy z UNICEF Gdynia realizuje łącznie 84 zadania. Środki finansowe przeznaczone są przede wszystkim na pomoc dzieciom uchodźczym, jednak z wielu aktywności korzysta cała gdyńska społeczność.

fot: Zuzanna Kasprzyk