Pewnie jak każdego z Was, porusza mnie to, co się dzieje w kraju, w Europie, na świecie. Porusza i coraz mocniej niepokoi, szczególnie w aspekcie zagrożeń wojną oraz ogromnych nierówności.

Tempo odbierania praw ludziom i umierania demokracji jest obłędnie szybkie. W Afganistanie w 2001 r. usunięto reżim talibów. Trzy lata później kobiety stały się prawnie równe mężczyznom. Nie musiały nosić burek, mogły się uczyć, studiować. Zapewniono im miejsca w afgańskim parlamencie. W 2021 r. władzę znowu przejęli talibowie. Od maja 2022 r. kobiety muszą zakrywać się od stóp do głów. Nie wolno im poruszać się bez „męskiego opiekuna”, skończyła się edukacja i prawo do pracy. 18 lat cieszyły się prawami, które w demokratycznym świecie są oczywiste. Wystarczył rok, by je utraciły. Afganistan to mocny przykład.

W Polsce od paru lat stoimy w miejscu w kwestii równych praw kobiet, a w skali dekady doświadczyłyśmy wręcz ich ograniczania. Ostatnie wydarzenia w USA i na świecie uderzą w te prawa jeszcze mocniej.

Bogacenie się bez limitu

W poprzednim roku majątek 10 najbogatszych ludzi świata wzrósł o 500 mld USD. Suma ich majątków przekracza 2 bln USD. Jak to ocenić? Może odnieść do rocznego budżetu wojskowego NATO – w 2024 r. wynoszącego nieco ponad 2 mld USD? Przychody polskiego budżetu to niecałe 164 mld USD. To nie państwa są najbogatsze, a grupa ludzi, niebędących w stanie skonsumować zgromadzonych zasobów, idzie i bierze władzę. To zjawisko, które już lata temu organizacje pracodawców wskazywały jako niepokojące źródło zmian.

Manipulacja informacją

Mała grupa ludzi zarządza informacją i może sterować tym, czego się dowiadujemy i co myślimy. Dezinformacja stała się narzędziem walki. Dajemy się ogłupiać, nawet gdy staramy się nie ulegać spływającym na nas informacjom. Nie mamy czasu na szukanie potwierdzeń, zapominamy zadawać podstawowe pytania, np. o źródło danych. Do tego dochodzą zatrważające, także dla Polski, dane dotyczące czytania ze zrozumieniem.

W demokracji nie wszystko się udaje

Nie mam złudzeń. Demokracja oznacza życie w rodzinie, w której każdy wie lepiej i chce, aby jego racja wygrała. Wszyscy chcą dobrze dla siebie i wiedzą lepiej, co jest dobre dla innych. Tymczasem… 70% ludzi na świecie nie ma dostępu do Internetu, 13% nie ma dostępu do czystej wody pitnej, 17% jest analfabetami, 26% żyje mniej niż 14 lat. O prawach kobiet czy mniejszości nie wspominając.

Utracić wszystko jest bardzo łatwo, demokrację też. Możemy być wkurzeni na demokrację, jej powolność i niedoskonałość. Choć większość świata modli się o takie życie jak nasze. Zbliżają się wybory. Korzystajmy z prawa do głosowania. O tym, że każdy głos ma znaczenie, przekonaliśmy się już nie raz.