Piłkarska taktyka inspirowana wschodnimi sztukami walki? Pies zastawiający pułapki ofsajdowe? A może Sylvester Stallone ogrywający Kazika Deynę? Wyobraźnia twórców filmowych związana z futbolem nie zna granic. W ramach naszego cotygodniowego zestawienia postanowiliśmy zaprezentować najciekawsze wizje filmowe ostatnich lat, w których tematem przewodnim pozostaje piłka nożna.

Przeklęta liga – 2009

Wyspy Brytyjskie to kolebka światowego futbolu. Historie osadzone w wyspiarskim klimacie są zatem doznaniem szczególnym, nawet jeśli scenariusz wydaje się nam lekko pompatyczny i oderwany od boiskowej rzeczywistości. Jednym z angielskich klubów, któremu towarzyszy piłkarski kult jest Leeds United. To właśnie wokół tej drużyny toczy się akcja jednego z najlepszych filmów o futbolu – „Przeklętej ligi”. Obraz w reżyserii Toma Hoopera opowiada nam o losach piłkarskiego managera – Briana Clough’a, który podejmuje się prowadzenia wspomnianej drużyny. Dumny, szalenie ambitny, a momentami wręcz butny manager musi stawić się wielu przeciwnościom boiskowego losu. Jego pasja oraz zapalczywość sprawiają, że historia na wskroś futbolowa zmienia się w opowieść o ludzkich ambicjach. Nie trzeba być koneserem piłki nożnej, aby docenić „Przeklętą ligę” za wielowymiarowość i wartkość, której obraz nierzadko wyprzedza ruch piłki po murawie.

Piłkarski poker – 1988

O patologii rządzącej polską piłką powstało wiele filmów dokumentalnych i niestety – mniej fabularnych. Szkoda, bowiem niektóre zjawiska występujące w rodzimym środowisku to gotowe scenariusze wytrawnego gatunku sensacji, a nawet dramatu. Splot tego rodzaju wątków postanowił stworzyć Janusz Zaorski, który przełożył na szklany ekran historię prezesów kilku klubów ekstraklasy. Ci postanawiają zawiązać coś na kształt spółdzielni. Narzędziem w ich dłoniach są skorumpowani sędziowie z Janem Laguną na czele (w tej roli znakomity Janusz Gajos). Główny bohater w ramach realizowanego przekrętu stanie przed istotnym dylematem. Wybór w tej sytuacji może zadecydować o zniszczeniu własnego pomnika. 

Ucieczka do zwycięstwa – 1981

W filmach o tematyce futbolowej, podobnie jak w innych – nie brakuje takich ot – pastiszowych potworków, które kochamy w dzieciństwie, a potem za ową miłość się wstydzimy. Przykładem takiej opowieści jest „Ucieczka do zwycięstwa”. Twórcy filmu skorzystali ze sprawdzonych schematów – wróg w postaci armii nazistów, bohater ludzkości– w tej postaci Sylvester Stallone i piekło najbardziej krwawej wojny w dziejach świata. W epicentrum dramatu znaleźli się także prawdziwi piłkarze i to w zasadzie najmocniejsza strona dzieła. Dzięki seansowi możemy podziwiać artystyczne zagrania plejady takich gwiazd jak Pele, Moore, Prins czy Kazimierz Deyna. Fabuła dzieła nawiązuje w pewien sposób do meczu śmierci, który odbył się w 1942 roku w Kijowie.

Gwiazdy – 2017

A teraz film wokół którego powstało mnóstwo skrajnych recenzji. „Gwiazdy” to opowieść o historii Jana Banasia – piłkarza o polsko-niemieckich korzeniach, który od najmłodszych lat marzy o spełnieniu futbolowego snu. Jego rzeczywistość jest jednak zgoła odmienna od fantazji. Stanowią ją brudne i przesiąknięte dymem mury Górnego Śląska. Banaś od dzieciństwa rywalizuje ze swoim przyjacielem – Ginterem. Z biegiem lat rywalizacja podwórkowa przenosi się na stadiony. Boisko nie jest jednak jedynym miejscem zmagań tej dwójki. Chłopcy rywalizują także o względy pewnej kobiety. W przeciwieństwie do regulaminów sportowych w grze o miłość nie obowiązują żadne reguły. O uczuciowej anarchii przekona się świeża krew polskiego aktorstwa – Mateusz Kościukiewicz, Sebastian Fabijański i Karolina Szymczak.

Shaolin Soccer – 2001

„Shaolin Soccer” to film akcji czy komedii? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, zwłaszcza, gdy dodamy do tego zestawu zabarwienia o science fiction, których przecież w chińskim filmie nie brakuje. Dzieło opowiada o losach szóstki podopiecznych klasztoru Shaolin, którzy postanawiają wziąć udział w piłkarskim turnieju. W owym teamie na próżno szukać włoskich strategii a’la catenaccio, tiki-taki w wariancie katalońskim, czy gegenpressingu z którego słynie dzisiejszy Liverpool. Tu taktyka ogranicza się do umiejętności czerpanych z kung-fu w iście hollywoodzkim stylu…

Buddy – pies na gole – 2001

Rok 2001 był gęstą matnią odrealnionych pomysłów na futbolowe kino. Kolejnym przedstawicielem tej tematyki jest produkcja Billa Bannermana prezentująca romantyczne losy czworonoga, który staje się gwiazdą piłki nożnej. Żeby było ciekawiej – mowa o kobiecym wariancie futbolu, co da się zauważyć na ekranie za sprawą amerykańskich legend damskiej piłki nożnej, które wzięły udział w filmie familijnym. Z jednej strony nie ma czemu się dziwić, bowiem historia kina z USA pokazuje nam psa grającego w basket, w baseball, a nawet siatkówkę. Strach pomyśleć którą dyscypliną zawładnie kolejny czworonóg. Może tym razem będzie to kombinacja norweska?

Bad Boy – 2019

Na koniec prezentujemy Wam nowość, która kilka tygodni temu znalazła się w serwisie Netflix. Mowa o najnowszym filmie Patryka Vegi w którym świat futbolu przeplata się z półświatkiem kibicowskim. Opinie recenzentów na temat owego dzieła nie pozostawiają na twórcy suchej nitki, choć podchodząc do filmu w sposób obiektywny, można w nim znaleźć kilka pozytywów. Jednym z nich jest chociażby główny bohater – w tej roli Antek Królikowski, który za sprawą scenariusza zerwał z dotychczasowym wizerunkiem młodocianego amanta i przeobraził się w twardy oraz na wskroś czarny charakter. Taki, co to odnajduje się zarówno w procesie chuligańskich ustawek, jak i w transakcjach narkotykowych.