Zmiany mają na celu wyeliminowanie nieprawidłowości podczas wyprzedaży. Sklepy tradycyjne oraz internetowe obniżając ceny towarów będą miały obowiązek podawania informacji o najniższej cenie tego produktu lub usługi w ciągu 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Zabroniona będzie sprzedaż usług finansowych poza lokalem sprzedawcy, czyli podczas tak zwanych pokazów lub wycieczek.

Komisja Europejska dokonuje cyklicznych przeglądów obowiązujących regulacji i tak podczas przeglądu w 2018 r. przyjęto tak zwaną dyrektywę Omnibus. Wszystko w trosce o wysoki poziom ochrony prawnej konsumentów. Państwa członkowskie zobowiązane są do przyjęcia i opublikowania przepisów niezbędnych do wykonania tej dyrektywy do dnia 28 listopada 2021 r. oraz stosowania tych przepisów od dnia 28 maja 2022 r. W Polsce zakończył się już etap konsultacji publicznych projektu nowelizacji ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw. Projekt wdraża przepisy dyrektywy.

Projekt wprowadzający zmiany w ustawie o prawach konsumenta zakłada przede wszystkim uregulowanie zasad informowania przez sprzedawców towarów i usług o obniżkach cen. Istotnym jest, że w każdym przypadku, gdy cena towaru lub usługi zostanie obniżona przedsiębiorca będzie miał obowiązek wskazać obok informacji o obniżonej cenie także informację o najniższej cenie tego towaru lub usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Jeżeli produkt będzie w sprzedaży krócej niż 30 dni, wówczas obok informacji o obniżonej cenie będzie trzeba również uwidocznić informację o najniższej cenie tego produktu obowiązującej od dnia jego oferowania do sprzedaży, aż do dnia wprowadzenia obniżki. W przypadku towarów ulegających szybkiemu zepsuciu albo posiadających krótki termin przydatności, wówczas obok obniżonej ceny należy zamieścić informację jaka była cena sprzed pierwszego zastosowania obniżki.

Wprowadzenie wyżej wskazanych zasad informowania o obniżkach cen ma na celu wyeliminowanie tak zwanych fałszywych promocji, czyli nieuczciwych praktyk polegających na sztucznym zawyżaniu ceny towarów lub usług przed zastosowaniem obniżki. Konsumenci niezwykle często narażeni są na tego rodzaju działania. Ma to miejsce w szczególności w okresie sezonowych wyprzedaży. Zasady te będą obowiązywać zarówno w przypadku przedstawiania cen w miejscu sprzedaży, a więc bezpośrednio przy produktach w sklepach stacjonarnych lub internetowych, ale również w reklamach, w których prezentowana jest cena towaru.

Ważną kwestią dla przedsiębiorców są ewentualne sankcje za niedostosowanie się do zmian. Niewykonanie obowiązków może skutkować nałożeniem dotkliwych sankcji finansowych. W razie stwierdzenia naruszenia przepisów Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej nałoży na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości do 20 tysięcy złotych. W przypadku dopuszczenia się przynajmniej trzykrotnie zaniedbań w okresie dwunastu miesięcy od pierwszego naruszenia, kara wynosić będzie do 40 tysięcy złotych. Nienależyte informowanie o obniżkach cen w niektórych okolicznościach może również stanowić nieuczciwą praktykę rynkową naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, która zagrożona jest karą pieniężną w wysokości do 10% obrotu.

Projekt nowelizacji ustawy o prawach konsumenta zawiera również propozycje Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynikające już spoza dyrektywy Omnibus. Jedna z propozycji zakłada zmiany w zakresie zawierania umów o świadczenie usług finansowych poza lokalem przedsiębiorstwa. Zakazane byłoby zawieranie takich umów podczas pokazów czy wycieczek rozumianych jako spotkanie konsumentów zorganizowane w celu promocji, złożenia oferty sprzedaży lub sprzedaży towarów lub usług. Taka umowa będzie nieważna z mocy prawa i nie będzie wywoływać jakichkolwiek skutków dla konsumenta. Zakaz dotyczy także umów związanych bezpośrednio z ofertą złożoną podczas pokazu w celu realizacji sprzedaży produktu. Ma to na celu zabezpieczenie konsumentów przed podmiotami, które wykorzystując element zaskoczenia i presji proponują szybkie sfinalizowanie umowy konsumentom, często nieświadomym handlowego charakteru spotkania.

Zmiany wiążą się z szeregiem nowych obowiązków dla przedsiębiorców, którzy będą zmuszeni stale monitorować ceny, żeby móc określić tę najniższą, obowiązującą w okresie 30 dni przed zastosowaniem obniżki. Z drugiej strony zmiany są skutkiem problemów często sygnalizowanych przez konsumentów, stąd ich wprowadzenie uznane zostało za konieczne. Nowe rozwiązania w istotny sposób wpłyną na stosunki gospodarcze między przedsiębiorcami, a konsumentami, dlatego warto zaznajomić się ze zmianami przed ich wejściem w życie.

radca prawny
Ryszard Stopa
Kancelaria Radcy Prawnego