Polski łańcuch dostaw dla branży offshore obejmuje dziś ponad 400 przedsiębiorstw – podaje Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Branżowi eksperci oceniają, że udział krajowych firm w projektach pierwszej fazy rozwoju morskich farm wiatrowych będzie sięgał 20–25 proc., ale potencjał krajowego przemysłu w tym obszarze jest nawet dwukrotnie większy.

Morskie farmy wiatrowe na Bałtyku mają być jednym z filarów polskiej transformacji energetycznej. Zgodnie z rządowymi planami na koniec tej dekady moc zainstalowana w offshore ma sięgnąć ok. 5,9 GW, a w 2040 roku – już 11 GW. Pierwsze prace instalacyjne mają się rozpocząć w 2024 roku, zaś pierwsze przyłączenia do sieci zaplanowano dwa lata później, na 2026 rok. Wart ok. 130 mld zł projekt budowy farm wiatrowych na Bałtyku ma się stać kołem zamachowym dla całej gospodarki. Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce, aby jak największy udział miały w nim polskie firmy.

– Jako armator jesteśmy żywo zainteresowani, żeby posiadać statki, które będą odpowiadały deweloperom, ale i takie, które będą zajmowały się badaniami, obsługą i załogami pracującymi przy farmach wiatrowych na Bałtyku. Offshore jest też wielką szansą dla naszych konstruktorów, inżynierów, stoczni, armatorów, marynarzy, właściwie dla wszystkich serwisantów. To jest branża, o którą powinniśmy dbać i podejmować jak najszybciej słuszne decyzje, abyśmy zaistnieli nie tylko w stawianiu i remontowaniu samych farm wiatrowych, ale również w ich obsłudze. Jako armator chcemy obsługiwać farmy wiatrowe nie tylko na Bałtyku, ale żeby otworzyły się przed nami drzwi również na całym świecie – mówi Dorota Arciszewska-Mielewczyk, prezes zarządu spółki Polskie Linie Oceaniczne.

Jak podaje MKiŚ, już w tej chwili polski łańcuch dostaw dla branży offshore obejmuje ponad 400 przedsiębiorstw. 120 z nich – w tym spółki z udziałem Skarbu Państwa, m.in. PGE i PLO – podpisało się pod zawartym 15 września br. porozumieniem sektorowym na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce. Jego stronami są też organy administracji rządowej i kluczowe ministerstwa, podmioty z sektora oświaty i nauki, inwestorzy oraz organizacje branżowe (łącznie ponad 200 podmiotów). Porozumienie ma stanowić platformę współpracy między nimi.

To drugi tego typu dokument na świecie, wzorowany na brytyjskim Offshore Sector Deal. Ma się przyczynić do maksymalizacji tzw. local content, czyli udziału polskich przedsiębiorców w łańcuchu dostaw dla morskich farm wiatrowych, które będą powstawać w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej na Bałtyku.

W kolejnej dekadzie udział lokalnych przedsiębiorstw w rozwoju morskich farm może osiągnąć nawet 45–50 proc. Z kolei w optymistycznym scenariuszu do 2050 roku w Polsce mogłoby zostać zainstalowanych nawet ok. 28 GW w morskich farmach wiatrowych, osiągając poziom nawet 65 proc. udziału lokalnego łańcucha dostaw w całości dostaw dla sektora offshore.

Podpisując Polish Offshore Wind Sector Deal, minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka zapowiedział, że Polska ma ambicje i możliwości, aby stać się jednym z liderów rozwoju morskiej energetyki wiatrowej na Bałtyku, a nawet w Europie. Jednocześnie przypomniał, że w lutym tego roku weszła w życie długo wyczekiwana przez branżę tzw. ustawa offshore’owa, której celem jest m.in. zapewnienie ram prawnych i wieloletniego wsparcia dla podmiotów zainteresowanych rozwojem sektora offshore wind w Polsce. Branża wskazuje, że mimo to procedury administracyjne związane z budową farm wiatrowych na Bałtyku wciąż się przedłużają. Dlatego rząd szuka kolejnych ułatwień, żeby przyspieszyć ten proces.
Według zapowiedzi pełnomocnika rządu ds. OZE Ireneusza Zyski, w Polsce do 2040 roku ma powstać od 60 do nawet 77 tys. nowych miejsc pracy związanych bezpośrednio i pośrednio z programem budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku. Jak wynika z tegorocznego raportu „Energia (od)nowa”, opracowanego przez ILF Consulting Engineers – Polska ma szansę, aby do tego czasu stać się już dojrzałym rynkiem w branży offshore, wiodąc prym w basenie Morza Bałtyckiego. Warunkami są jednak dostosowanie zaplecza portowego, rozwój innowacji oraz infrastruktury logistycznej i obsługowej, a także budowa kadr dla tego sektora, których na dzisiaj też brakuje.

Strona rządowa podaje, że pierwsze polskie morskie farmy wiatrowe mają zyskać podłączenie do sieci energetycznej w roku 2026, ale zdecydowana większość ekspertów twierdzi, że data ta jest nierealna, a wszystko to, co aktualnie dzieje się wokół projektu to tylko plany obudowane marketingiem i pr-em. Podkreślają jednak, że to i tak duży krok do przodu dla branży, która wreszcie ma jakiś punkt zaczepienia.

– Porozumienie sektorowe jest pierwszym konkretnym krokiem ku realizacji morskich farm wiatrowych na Bałtyku. Jest wola polityczna i to cieszy, ale jako branża obawiamy się, że po pierwsze projekt rozbije się o niewydolny aparat decyzyjny i organizacyjny, po drugie, gdy poznamy realne koszty całej transformacji energetycznej, okaże się, że tych pieniędzy nie ma i nie będzie szans na ich pozyskanie, szczególnie w perspektywie napiętych stosunków z Unią Europejską – mówi Expressowi Biznesu anonimowo jeden z sygnatariuszy porozumienia.

Branża podkreśla też, że udział krajowych firm w procesach inwestycyjnych sektora morskie energetyki wiatrowej z jednej strony cieszy, ale jest mało realne, aby farmy były budowane przez polskie firmy, gdyż tylko międzynarodowe konsorcja posiadają wiedzę i doświadczenie w tego typu budowach. O tych wykonawców trzeba będzie też walczyć i kusić ich atrakcyjną ceną, gdyż na całym świecie trwa boom na morską energetykę wiatrową i jeszcze przez wiele lat ten sektor będzie w fazie wzrostów.

Jaka będzie przyszłość morskich farm wiatrowych na Bałtyku? Bez wątpienia, jest to projekt fundamentalny dla bezpieczeństwa energetycznego kraju i w interesie wszystkich jest jak najszybsze przejście od słów do czynów. O korzyściach płynących z energetyki wiatrowej nikogo nie trzeba przekonywać. Na wyobraźnię działa niedawno uruchomiona u wybrzeży Danii farma Kriegers Flak. To największa tego rodzaju inwestycja na Morzu Bałtyckim a jej koszt wyniósł około 1,3 mld euro. Energię wytwarzają 72 turbiny wiatrowe o łącznej mocy 604 MW, rozlokowane w odległości od 15 do 40 km od brzegu na łącznej powierzchni około 132 km2. Farma Kriegers Flak ma moce przerobowe pozwalające na pokrycie zapotrzebowania na energię 23 procent gospodarstw domowych w Danii.

PGE planuje wybudować trzy morskie farmy wiatrowe w Polskiej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej na Bałtyku

TEKST: Wit Miller ZDJĘCIA: materiały prasowe