Od wielu lat przyjmuje się, że organizacje skupiające przedsiębiorców powinny być apolityczne co w swoim założeniu oznacza, że nie angażują się w popieranie jakiejkolwiek partii politycznej. Nie oznacza to jednak, że powinny być bierne na sprawy istotne w życiu społecznym i gospodarczym.

W październiku br. Rada Pracodawców Pomorza jednogłośnie przyjęła opracowany przez zespół przedsiębiorców Kodeks Odpowiedzialności Obywatelskiej Pracodawców, który według mojej wiedzy jest pierwszym tego typu dokumentem w skali kraju. W preambule do kodeksu cytowany jest znakomity pomorski socjolog Prof. Cezary Obracht-Prondzyńki, który powiedział: „Jako społeczeństwo potrzebujemy odpowiedzialnego i zaangażowanego biznesu. Potrzebujemy jego solidarności, wsparcia, uważności, empatii – nieobojętności! Potrzebujemy tego jako społeczeństwo. I potrzebuje tego polska demokracja.”

W tym jednym zdaniu zawiera się istota powstania dokumentu. Podstawą stabilnego państwa jest społeczeństwo, na którym stoją trzy filary podtrzymujące dach zawierający wszystkie normy, wartości i idee o czym mówi prof. Obracht-Prondzyński. Jednym z tych filarów oprócz władzy oraz sektora pozarządowego tzw. NGO-osów jest rynek, czyli biznes reprezentowany przez organizacje przedsiębiorców. Wszystkie te filary podtrzymujące najważniejsze wartości dla społeczeństwa powinny ze sobą współpracować w imię zrównoważonego rozwoju dla dobra ogółu. Jakiekolwiek odstępstwo od tej reguły czy to przez zachwianie jednego z trzech filarów lub zbyt duże rozbieżności między nimi mogą doprowadzić do destabilizacji a w konsekwencji zawalenia się wspomnianej budowli, której fundamentem jest społeczeństwo.

Wspomniany kodeks definiuje obywatelskość biznesu jako aktywną postawę i działanie na rzecz dobra wspólnego. Taka postawa charakteryzuje się odwagą w reagowaniu i zajmowaniu stanowiska wobec narastających problemów w sprawach istotnych dla społeczności lokalnej, regionalnej i ogólnopolskiej. Postawa środowiska biznesowego powinna być krytyczna wobec niesprawiedliwości i nieprawidłowości. „To postawa pełna empatii w kontekście rozumienia zasad gospodarczych, społecznych i politycznych. To etyczna i odpowiedzialna postawa na rzecz pracowników, ich rodzin, społeczeństwa, środowiska naturalnego oraz przyszłych pokoleń” – jak możemy przeczytać w treści kodeksu. Obywatelskość pracodawców to nie tylko obserwacja bieżących spraw w obszarach życia gospodarczego, politycznego czy społecznego. To również branie na siebie odpowiedzialności (nieobojętności) i reagowanie na wszelkie nieprawidłowości we wszystkich obszarach naszego życia ze szczególnym uwzględnieniem spraw gospodarczych.

Aby osiągnąć postawione przez Pracodawców Pomorza cele zawarte w kodeksie należy edukować i upowszechniać przyjęte w nim zasady. Niestety pokutuje w środowisku gospodarczym słabość społeczeństwa obywatelskiego w naszym kraju, które bezpośrednio przekłada się na obywatelskie myślenie wśród przedsiębiorców. Zaledwie kilka procent firm w Polsce jest zrzeszona w organizacjach biznesowych co automatycznie przekłada się na reprezentatywność tego środowiska skupionego wokół podzielonych i multiplikujących się organizacji pracodawców. Czy zatem przedsiębiorcy są gotowi wziąć na siebie ciężar odpowiedzialności? Nie sądzę, aby indywidualnie to miało nastąpić teraz lub nawet w przeciągu najbliższych lat. Wychodzenie poza pewne ramy własnej działalności związanej z prowadzeniem firmy jest niezwykle powolne. I nic w tym dziwnego, skoro cały czas nieustające zmiany przepisów i prawa przez kolejne rządy są rzucane niczym kłody pod nogi przedsiębiorców skupionych na prowadzeniu własnej działalności.

Statystycznie mało jest przedstawicieli biznesu obywatelsko i społecznie zaangażowanych, którym po prostu chce się coś zrobić pozytywnego dla dobra ogółu. Taką rolę na siebie muszą wziąć organizacje biznesowe w tym związki pracodawców, których statutową misją powinno być nie tylko wspieranie przedsiębiorców w trudnych momentach, ale również budowanie społeczeństwa obywatelskiego, którego wszyscy jesteśmy beneficjentami.