Z Kazimierzem Smolińskim, rozmawiamy o roli portów we współczesnym świecie, inwestycjach,  które zostały zrealizowane i będą realizowane w najbliższej przyszłości, a także o tym jakiej reakcji rządu doczekały się gwałtowne zjawiska pogodowe.

Jaką rolę we współczesnym świecie odgrywają porty?

Porty to okno na świat – to znane od stuleci hasło jest wciąż bardzo aktualne. Dzisiaj nabiera ono szczególnego znaczenia u progu inicjatywy Międzymorza. Porty stają się przecież sercem tej rodzącej się właśnie struktury, która może zbliżyć gospodarczo nasze narody i losy poszczególnych ludzi. Można ten proces porównać z powstaniem w 1952 roku Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali obejmującej na początku kraje Beneluksu, Francję, RFN i Włochy.

Jaka jest kondycja naszych portów?

W zeszłym roku porty przeładowały łącznie ponad 133 miliony ton ładunków (wzrost o prawie 18% w porównaniu z rokiem poprzednim). Dawne marzenia stają się teraz realne. Wszystkie polskie porty odnotowały wzrost przeładunków, a port w Gdańsku oraz port Szczecin-Świnoujście odnotowały nawet dwucyfrowy wzrost. Porty te zaczynają odgrywać coraz większą rolę nie tylko dla kraju, ale również dla regionu Grupy Wyszehradzkiej, a nawet dla całej grupy państw tworzącej inicjatywę Międzymorza.

A wszystko to w dość niespokojnych czasach

Dzieje się to w chwili, kiedy świat znalazł się na rozdrożu wyboru kierunków przyszłego rozwoju. Choć nie można wykluczyć także prawdopodobieństwa, że być może upadku. Nakłada się na to inny poważny dylemat cywilizacyjny, o którym często wspomina premier Mateusz Morawiecki – wybór czy przymus? Przymus, jakimkolwiek on by nie był: militarny czy finansowy – kojarzy się z systemem totalitarnym. Mimo to mamy do czynienia z próbą forsowania takiego właśnie mechanizmu kształtowania zarówno międzypaństwowych jak i międzyludzkich relacji w Europie. W dodatku obserwujemy również zwiększenie liczby narzędzi kształtowania tych relacji. Rozwinęła się taktyka oddziaływania hybrydowego. Takie podejście jest charakterystyczne dla strategii militarnych. Podejście to może być niestety wykorzystywane dla wymuszania pożądanych efektów funkcjonowania struktur współpracy międzynarodowej. Wymuszanie kierunku przepływu imigrantów może bowiem służyć niszczeniu potencjału danego kraju, aby go później frontalnie zaatakować. To przykład znany z działalności wschodnich sąsiadów. Można również wymusić pożądany poziom podporządkowania w pozornie demokratycznych strukturach, jak to na przykład ma miejsce w przypadku zastąpienia zasady dobrowolności przyjmowania imigrantów zastosowaniem kar, czyli przymusu finansowego. Totalitaryzm zawsze działa w ten sposób łamiąc demokratyczne zasady współdziałania państw, ale także zastępując wolny wybór przymusem w relacjach międzyludzkich.

Czy można coś z tym zrobić?

Jednym z lekarstw na wynaturzenia w tym obszarze są referenda. Referendum to wolny i bezpośredni wybór rozwiązań przez każdego obywatela. Tak właśnie, jak chcemy to uczynić w przypadku wieku emerytalnego, napływu nielegalnych imigrantów czy praw obywateli do majątku narodowego. Jest to zarazem początek drogi wypracowywania formuły polskiej racji stanu. Jeśli ma być ona polska, to musi odpowiadać oczekiwaniom wszystkich Polaków. Totalitaryzm zmierza w przeciwnym kierunku. Wszystkie te sprawy, obok wielu innych, staną się przedmiotem rozwiązań również na obszarze przyszłego Międzymorza. Może ono stworzyć pod tym względem w pewnym sensie sytuację nowego początku z czystą kartą.

Czy właśnie stąd wzięły się działania związane z inwestycjami w porty?

Zaproponowane przez nas inwestycje związane z portami poprawiły długoletnie zaniedbania charakterystyczne dla poprzednich okresów. Pogłębienie torów żeglugowych i kanałów portowych pozwoliło na zwiększenie przeładunków w portach.

Co jeszcze udało się zrealizować?

Zaproponowane przez nas programy inwestycyjne obejmujące rozwój dróg i autostrad oraz linii kolejowych sięgają trzydziestu miliardów złotych. Obejmują przebudowę infrastruktury drogowej i kolejowej w portach w celu zwiększenia możliwości przyjmowania większej liczby pociągów towarowych i samochodów ciężarowych. W trakcie modernizacji są nabrzeża i kanały portowe. Przed nami rozbudowa portu kontenerowego w Gdańsku i zupełnie nowe tory podejścia. Do portów trójmiejskich przypływają dziś największe kontenerowce. Warto podkreślić, że jest to związane z opodatkowaniem w Polsce towarów przybywających tędy na europejski rynek. Chodzi o dziesiątki miliardów złotych rocznie. To jest z kolei związane z miejscami pracy w sektorze. Te nowe miejsca pracy to również nowe i rozbudowywane centra logistyczne prowadzące do utworzenia z kraju centrum transportowego tej części Europy. Nie należy również zapominać o ważnej dla nas turystyce. Dzięki pogłębionym podejściom portowym przypływają teraz do nas największe na świecie statki wycieczkowe. To również duża możliwość dodatkowego zatrudnienia przy obsłudze nowych klientów.

Zmienia się klimat, a co za tym idzie występują i z tej strony przeróżne zagrożenia.

Obserwowane przez nas gwałtowne zjawiska pogodowe także doczekały się naszej reakcji. Projekty przygotowane w skali kraju przewidują budowę ponad trzystu zbiorników retencyjnych oraz kilkudziesięciu tysięcy kanałów i dopływów. W ten sposób zapewnimy dostęp do wody niezbędnej również w rolnictwie. Plan zakłada trzykrotne podniesienie retencji wody w kraju z siedmiu do dwudziestu procent. W ten sposób w ciągu następnych ośmiu lat za ponad 40 miliardów złotych zapewnimy bezpieczeństwo przeciwpowodziowe i odpowiemy na zagrożenia związane z pojawiającymi się w połowie roku suszami. Celem jest gromadzenie wody wiosną i korzystanie z niej latem w okresach suszy. Prawidłowa gospodarka wodna jest w naszym założeniu podstawowym elementem wsparcia rolnictwa. W programie tym muszą być również uwzględnione Żuławy, ich specyfika i potencjał produkcyjny z najlepszymi glebami w Europie.

Niedawno oddano do użytku przekop Mierzei Wiślanej. Ale to nie koniec prac?

W tej chwili trwają prace uzupełniające związane z naprawą dróg na Mierzei Wiślanej i prowadzących do niej. Trwa również pogłębianie toru wodnego do Elbląga. Inwestycja ta przyniesie wymierne korzyści dla naszej gospodarki również w postaci kolejnych miejsc pracy dla mieszkańców naszego regionu.